Navy Rum

Attention me Hearties !

In deze blogpost kan je ons langverwachte stuk rond Navy Rum vinden, en dus duiken we samen nog eens de geschiedenis in.

Navy Rum is een stijl die ontstaan is door een samenloop van omstandigheden. Rum, in zijn beginjaren, werd enkel geschikt gevonden voor consumptie door de slaven die op plantages werkten, het was uiteindelijk ook hun uitvinding. Het is pas toen de drank met modernere middelen werd gedistilleerd dat het idee van Rum als spirit voor algemene consumptie werd overwogen. Die overweging was vooral van belang voor de Royal Navy, want voor hen leverde Rum een enorm voordeel op.

Voor 1655 namen schepen van de Royal Navy namelijk voorraad mee van water, bier, wijn of spirits om de dorst aan boord te kunnen lessen. Bij lange vaarten werd dat vaak een combinatie van alles. Water is namelijk niet lang houdbaar aan boord van een schip, en dus moet er na een tijd overgegaan worden op bier of wijn. Maar ook die zijn niet lang houdbaar op zee, en dus werd er nadien overgegaan op sterkedrank. In die tijd werd vaak gekozen voor Jenever of Brandewijn, aangezien dat gemakkelijk te produceren, en bijna overal verkrijgbaar was.

Bij een Atlantische oversteek, die destijds weken tot maanden kon duren, moest er ook genoeg voorraad van spirits aan boord zijn voor de terugreis. Al die drank neemt natuurlijk veel plaats in aan boord van het schip, en in het geval van een oorlogsschip telt elke vierkante centimeter en elke kilo, want een vat jenever kon ook een vat buskruit, een kanon of enkele soldaten geweest zijn. Dus toen de Royal Navy de kans kreeg om aan de andere kant van de oceaan ook een sterkedrank in te slaan, betekende dat een enorm strategisch voordeel voor een vloot die toen ver van huis moest opboksen tegen andere mogendheden.

De Navy nam dan ook gretig vaten Rum af en verschafte de matrozen een dagelijkse portie Rum. Maar was dat wel een goed idee?

Old Grog!

Om te weten te komen of Rum aan boord een schip wel een goed idee was moeten we een andere episode in de geschiedenis van Navy Rum bekijken, en die is er gekomen onder leiding van Admiral Edward Vernon, beter bekend onder zijn bijnaam 'Old Grog' omdat hij steeds een vest uit gros-grain, in het Engels grogram, droeg.

Vernon merkte dat naarmate de Rum beter werd van kwaliteit, de zeemannen er een zaak van maakten om hun dagelijks rantsoen Rum op te sparen om dan een groot drinkfeest te houden. Aan boord van een oorlogsschip met buskruit, kanonnen, messen, sabels en geweren, dat ook een continue dreiging van vijanden om zich heen heeft, is een dronken crew geen goed idee. Om dat aan banden te leggen besloot Vernon om, waar mogelijk, de Rum te verdunnen met water en er citrusvruchten en soms ook kruiden aan toe te voegen om de smaak aangenaam te houden. Zijn recept van een kwart Rum, driekwart water moest er voor zorgen dat eenieder zijn rantsoen Rum direct consumeerde. De drank kreeg ook direct zijn naam: de 'Grog' was geboren. Het principe werd in de ganse Navy overgenomen en de ratio Rum/water werd overgelaten aan de goodwill van de bevelvoerder.

Deze Grog had nog een ander voordeel: door de toevoeging van citrus werd onbedoeld ook scheurbuik tegengegaan. Scheurbuik komt namelijk voor door een tekort aan vitamine C.

Het is wel pas enkele jaren later dat men te weten kwam dat de citrus in Grog de oplossing was.

The King, God Bless Him!

Nu we weten waar de Navy Rum zijn oorsprong ligt kunnen we eens kijken naar de moderne versie ervan, want naarmate de Rum aan boord van een schip belangrijker werd, werd ook de kwaliteit belangrijker. Wie dacht dat Navy Rum niet lekker was, heeft het bij het verkeerde eind. De Rum moest voldoen aan heel wat kwaliteitseisen en Rum die niet voldeed werd simpelweg geweigerd. De persoon aan boord van een schip die daar de verantwoordelijkheid voor draagt was, en is nog altijd, de Purser.

Naast de kwaliteit werd ook het alcoholpercentage gecontroleerd. In de vroegere tijden werd hiervoor buskruit gebruikt. Wanneer buskruit gedrenkt in Rum nog kan ontbranden, dan is de Rum 'proof', wanneer dat niet zo is, dan is de Rum Under Proof en niet geschikt om aan boord te hebben. Proof, of Gunpowder Proof, wordt geschat op 54,5% alcohol. Later, toen modernere meetapparatuur beschikbaar was, werd dit bijgesteld naar 57%, vandaag gekend als Navy Strength.

Navy Rum was meestal een blend van Rum uit Barbados, Guyana, Jamaica of Trinidad en werd op vaten bewaard. Later werden stenen vaten gebruikt om de Rum stabiel te kunnen bewaren.

Wanneer Grog werd gemaakt was dat in een Grog Tub. Een houten vat met daarop de woorden: The King God Bless Him, of The Queen God Bless Her.

Het verdelen van Rum aan boord van schepen was trouwens niet uniek binnen de Britse Royal Navy, zelfs niet binnen de Commonwealth. Ook andere landen kenden het gebruik. Zelfs de Russische marine schonk Rum aan boord schepen. Rum is dus onlosmakelijk verbonden met zeevaart.

The Pussers

Nu jullie allemaal weten waar Navy Rum vandaan komt en wat hij juist betekende voor de Britse Royal Navy, maar uiteindelijk ook voor veel andere zeemachten, wordt het tijd om er eentje aan jullie voor te stellen.

De bekendste is zonder twijfel deze Pusser's Gunpowder Proof. Een Rum uit Guyana die de typische Demerara smaak van gebrande suiker combineert met duidelijke ester toetsen. Die smaak komt van het gebruik van de dubbele houten pot still, genaamd Port Mourant. De Rum heeft minstens 3 jaar gerijpt op zwaar gebrande vaten om nadien, zonder enige toevoeging, gebotteld te worden.

Het is een Rum met een unieke smaak en een ode aan de Navy Rum van weleer die op de koop toe gebotteld wordt op 54,5%, oftewel Gunpowder Proof.

Sterker dan de Pusser's Gunpowder Proof is deze Select Aged 151 Rum. Ook bij dit soort heel sterke Rums hoort een stukje geschiedenis. Aan boord van alle Navy schepen werd Rum geschonken, dus ook aan boord van schepen die lange expedities ondernamen. Bij heel lange expedities, zoals poolexpedities, waar soms maanden of zelfs jaren geleefd werd op rantsoenen, was het belangrijk om de cargo ruimte optimaal te benutten. Daarom werd drank aan boord van die schepen op een zo hoog mogelijk proof waarde bewaard. De bedoeling was om nadien zelf aan te lengen met water of, op heel koude momenten, deze drank puur te consumeren. Vandaag weten we dat alcohol drinken in koude geen goed idee is, maar toen werd het aanzien als een goede manier om warm te blijven.

De cijfers 151 op deze fles duiden op de proof waarde. Deel dat getal door 2 en je krijgt de hoeveelheid alcohol in de fles. Deze Select Aged 151 is dus een Rum van 75,5% alcohol. Wees voorzichtig met het consumeren van dit soort Rum, zeker tijdens warme dagen, want ondanks het feit dat je proeft dat hij sterker is dan gewoonlijk verbergen deze, en ook veel andere Rums binnen deze categorie, goed hun hogere alcoholgehalte.

Black Tot

De geschiedenis van de Navy Rum kent ook een belangrijke, maar toch wat trieste periode...

Het verdelen van Rum aan boord van een marineschip was dus, zoals jullie nu weten, een standaard procedure bij veel marines, maar naarmate de schepen complexer, en de bewapening krachtiger werden gingen meer en meer mensen zich afvragen of dat alles nog verenigbaar was met het drinken van sterke drank.

Op 28 januari 1970 vond dan ook 'The Great Rum Debate' plaats in het Britse Lagerhuis. Tijdens dat debat, dat op iets meer dan een uur beslecht was, werd besloten : Rum aan boord van een Royal Navy schip was niet meer gepast.

De laatste 'Tots', zoals de bekers genoemd werden, werden gevuld op 31 juli 1970 om 11 uur 's morgends. Deze dag is nu gekend als 'Black Tot Day'. Matrozen droegen zwarte armbanden als teken van rouw, anderen hebben hun Tots ritueel begraven op zee en nog anderen hebben een begrafenis georganiseerd, inclusief doodskist, om zo afscheid te nemen van hun Rum rantsoen.

De maatregel was op zijn zachtst gezegd niet populair bij de Royal Navy, ondanks het feit dat er extra bier aan hun rantsoenen werd toegevoegd. Wie ooit Engels bier heeft gedronken kan zich wel inbeelden dat dat geen correcte compensatie is.

Na Black Tot Day volgden nog 2 andere Commonwealth Navies: de Royal Canadian Navy op 31 maart 1972 en de Royal New Zealand Navy op 28 februari 1990.

De traditie heeft al bij al lang stand gehouden en wordt vandaag nog jaarlijks herdacht op 31 juli.

Wie dacht dat de Royal Navy al de Rum weggegoten had na Black Tot Day heeft het mis. De enorme voorraad Rum, die in stenen amforen in kelders werden opgeslagen, werd verkocht. Black Tot, een Brits merk, heeft deze originele Navy Rum opgekocht en gebotteld. Vandaag kan je nog een fles van deze 'Last Consignment' Rum kopen, weliswaar aan een stevige prijs.

Wie het graag betaalbaar houdt kan ook kiezen voor deze Master Blender's Reserve reeks. Één voor één zijn het interpretaties van de originele blends, met hier en daar een specifieke focus en een deel van de originele Navy Rum die er wordt aan toegevoegd.

Deze Black Tot Master Blender's Reserve 2022 is de derde in de reeks en begon met een deel van de vorige blend en een deel originele Navy Rum waar nadien Demerara Rum uit Guyana, Mount Gay en Foursquare Rum uit Barbados, New Yarmouth, Clarendon Estate, Long Pond en nog enkele andere uit Jamaica en T.D.L. en Caroni uit Trinidad werden aan toegevoegd.

De blend is uitzonderlijk complex. Dit soort blends vraagt ook veel kennis, ervaring en geduld. Oliver Chilton, de Master die deze heeft samengesteld heeft met deze iteratie een lekkere smaakvolle Rum gecreëerd die mooi de karakteristieken van Navy Rum combineert met andere uitgesproken smaken.

Ook in 2023 kwam er een Master Blender's Reserve van Black Tot op de markt. De blend bevat meer Rum uit Guyana en Jamaica en minder uit Barbados en Trinidad. Er komt bij deze wel een nieuwe Rum bij: Grenada.

De blend bestaat uit Rum van zowel Demerara Distillers, West Indies Rum Distillery, Foursquare, Worthy Park, T.D.L., Ten Cane, een deel van de vorige blend, een deel originele Navy Rum en dus een niet gespecificeerde Rum uit Grenada.

De Rum uit Grenada geeft meer frisheid aan de Blend en maakt hem iets lichter in de afdronk, maar het blijft een Navy style Rum op 54,5% die met voorzichtigheid en respect gedronken moet worden.

De laatste nieuwe versie van Black Tot Master Blender's Reserve is deze 2024 die we eindelijk in ontvangst hebben mogen nemen.

Het is een nieuwe blend met een focus op Rum van Barbados en de teloor gegane Caroni distillery.

60% van de blend bestaat uit Rum van Foursquare, West Indies Rum Distillery en Mount Gay. 25% is afkomstig uit Trinidad, waarvan een vijfde afkomstig is van Caroni.

Daarnaast zit er ook Clarendon, New Yarmouth en Long Pond uit Jamaica en Diamond uit Guyana in de blend, aangevuld met een deel uit de vorige blend en uiteraard wat originele Navy Rum.

Dankzij de Rum uit Barbados is tropisch fruit hier de focus qua smaak geworden.

Conclusie

Navy Rum is een deel van de Rumgeschiedenis dat nooit vergeten mag en zal worden. Rum zal altijd zijn donkere geschiedenis trotseren en tegelijkertijd ook het lichtpunt blijven dat het in het prille begin was. Rum heeft de wereld veroverd en heeft mee geholpen om de wereld te veroveren. Van het uiterste noorden tot de evenaar en naar Antarctica: op elk continent en in elke zee is er al eens Rum gedronken geweest. Behandel Rum dan ook met respect en denk steeds goed na over het stukje geschiedenis dat je in je glas hebt uitgeschonken.

Onze geschiedenis drink je met verstand.