Wie denkt aan Cuba en Rum komt meestal bij Bacardì en Havana Club uit, maar beide merken moesten in de hoogdagen van de Cubaanse Rum de duimen leggen voor Matusalem.
Cuba en Rum
Vandaag de dag wordt Rum onlosmakelijk verbonden aan Cuba. Nochtans komt slechts een fractie van de Rum in onze contreien uit Cuba. In de Verenigde Staten is er zelfs geen Cubaanse Rum te vinden. Maar vanwaar komt die connectie dan? Daarvoor moeten we teruggaan naar de tweede helft van de 19de eeuw, toen enkele Spanjaarden naar Cuba trokken om hun kennis van distillatie en rijping, die ze opgedaan hadden in de productie van Sherry en Brandy, toe te passen op Rum. De productiemethoden die we vandaag associëren met de Spaanse stijl Rum, zijn het resultaat van die kennis: korte fermentatie, kolomdistillaat en heel belangrijk: Solera rijping.
De Cubaanse Rum kenmerkte zich door een aangename en zachte smaak die grotendeels te danken was aan de kunst van het rijpen op vat. Door de lage fermentatie en het distilleren in een kolom verdwijnt de hardere melasse smaak die we vandaag vooral in Engelse stijl Rum terugvinden. Om de smaak toch wat meer complexiteit te geven en de scherpe kantjes verder af te vlakken is een goede rijping op vat dus onontbeerlijk. Hier komt de Solera methode bij kijken: De vaten worden opgestapeld in piramidevorm met de oudste Rum onderaan (vandaar Solera, van het Spaans voor grond, Suelo) en de jongste Rum bovenaan. Bij elke botteling wordt er onderaan afgetapt en nadien bijgevuld met de bovenliggende, en dus jongere, vaten. Hierdoor krijg je een permanente mengeling van jonge en oude Rum die de smaak ten goede komt en in veel gevallen het 'blenden' van Rum compleet overbodig maakt.
Deze zachte Rums werden snel ontdekt door het Amerikaanse publiek en waren de drank bij voorkeur voor feestjes en cocktails. De Cubaanse Rum was dus aan zijn opmars begonnen!
Fun Fact: Cubaanse, en ook de meeste andere Spaanse stijl Rums, moeten minstens 2 jaar rijpen om door hun land van herkomst erkend te worden als Rum. Dat wil zeggen dat elke Solera Rum minstens 2 jaar oud moet zijn om toegevoegd te mogen worden aan de piramide, en het ganse systeem dus meestal veel oudere Rum bevat. Dat wil ook zeggen dat witte Rum, zoals Bacardì Carta Blanca, normaal gesproken een kleur heeft door de rijping, maar deze wordt eruit gefilterd om een transparante Rum te verkrijgen die in cocktails geen invloed heeft op de kleur. Dat in tegenstelling tot een 'witte' Havana Club, die ongefilterd en dus licht geel is.
De drooglegging in Amerika heeft Cubaanse Rum de ultieme boost gegeven die er vandaag voor zorgt dat we Cuba en Rum met elkaar associëren. Elke Amerikaan die het zich kon permitteren nam een vlucht naar Cuba om er in bars te gaan genieten van Rum en Rum cocktails. Het Cubaanse nachtleven groeide uit zijn voegen en al snel werd Cubaanse Rum ook gesmokkeld langs de zee en de wegen vanuit Florida naar Chicago, New York en andere steden waar de 'speakeasies' als paddenstoelen uit de grond schoten. Cubaanse Rum werd het boegbeeld van vrijheid, feesten en kwaliteit.
969 jaar
De merken die ons vandaag het bekendste in de oren klinken maakten toen deel uit van de pioniers die deze manier van Rum produceren hebben geïntroduceerd. Bacardì en Havana Club kennen we natuurlijk heel goed, maar de destijds grootste producent met bijna 50% marktaandeel was Matusalem. Het merk werd in 1872 gesticht door Benjamín and Eduardo Camp en hun partner Evaristo Álvarez. Om de nadruk op de lange rijping te leggen, maar vooral om het tijdloze karakter van hun Rum in de kijker te zetten, kozen ze voor de naam Matusalem, een Bijbelse figuur die 969 jaar oud zou zijn geworden. Het logo is een zwaluw. Dit is gekozen omdat er op een bepaald moment een vlucht zwaluwen over de gebouwen vloog. Voor het merk representeert de vogel elegantie en vrijheid.
Matusalem zet, meer dan andere merken uit Cuba, in op de lange rijping. Hun meester blender wordt de 'Santiago Master Blender' genoemd, en is steeds een familielid die als enige de stiel kan overleveren. Ze gebruiken uitsluitend de Solera methode en gaan prat op een Angel share van 4,5% waarmee ze de rum veel smaak geven.
Niet echt Cubaans
Matusalem mag dan wel ontstaan zijn op Cuba, vandaag zijn ze daar niet meer actief. Net als andere producenten zijn ook zij gevlucht tijdens de Cubaanse Revolutie toen hun fabrieken werden genationaliseerd. Waar Bacardì initieel voor de Bahama's en later voor Puerto Rico en Mexico koos, heeft Matusalem er voor gekozen om de productie te verplaatsen naar de Dominicaanse Republiek. De keuze was vooral ingegeven door de geografische en klimatologische overeenkomsten tussen beide eilanden. De vulkanische ondergrond en de zachte temperaturen het ganse jaar door zijn een goede startplaats voor een kwaliteitsrum. Matusalem maakt wel nog steeds graag gebruik van zijn Cubaanse roots in zijn marketing. Net als voor andere producenten is de associatie met Cuba een noodzaak om zich te kunnen onderscheiden.
Niet echt een stoker
In tegenstelling tot andere merken, stookt Matusalem geen eigen Rum meer. Op een eiland als de Dominicaanse Republiek, waar je niet ver dient te gaan om een kwaliteitsvolle Rum te vinden, was het dan ook mogelijk voor Matusalem om zich enkel toe te spitsen op wat echt belangrijk is: de rijping op vat. Matusalem gebruikt enkel licht verkoolde vaten en Solera rijping om zijn Rums de typische zachte, fruitige en zoete smaak te geven. De smaak is er eentje die vrij gemakkelijk te herkennen is. Zeker de varianten met een hoge leeftijd zijn heel smakelijk en zullen veel mensen kunnen bekoren. Het toont aan dat de afwerking van een Spaanse stijl Rum de meeste aandacht verdient en dat dit heel goede resultaten kan opleveren.
De focus op traditionele Cubaanse Rum zorgt wel voor een weinig verrassende line-up. Bij Matusalem ga je geen spiced of pre-mixed varianten vinden.
De enige variant die wat uit de pas loopt is de Insolito: een Solera gerijpte Rum die gefilterd wordt en dan nog eens gerijpt wordt op vaten van Spaanse rode wijn, waardoor de Rum er uitziet als een rosé wijn.
Meest bekende variaties:
Matusalem Rum Platino
Matusalem Rum Clásico
Matusalem Rum Añejo
Matusalem Rum Solera 7
Matusalem Rum Insolito
Matusalem Rum Gran Reserva 15
Matusalem Rum Gran Reserva 18
Matusalem Rum Gran Reserva 23
Conclusie
Wie op zoek gaat naar een Spaanse stijl Rum van hoge kwaliteit en hierbij vooral zoekt naar veel zachtheid en een fruitige zoetheid, kan ik Matusalem zeker aanraden. Zeker de variaties van 15 en hoger blinken uit in een enorm lekkere smaak die je zo zal herkennen en waar je regelmatig naar zal teruggrijpen.
Wil je Matusalem proeven? Kom dan zeker eens langs, wij hebben steeds flessen op voorraad.
